BÀI 4: ĐO CHIỀU DÀI

 

1. ĐƠN VỊ VÀ DỤNG CỤ ĐO CHIỀU DÀI

Hoạt động 1: Cảm nhận và ước lượng chiều dài của vật

1.  Cảm nhận của em về chiều dài đoạn thẳng AB so với chiều dài đoạn thẳng CD trong hình 4.1 như thế nào?

HS phát biểu cảm nhận của bản thân về chiều dài của các đoạn thẳng: có thể là đoạn CD dài hơn đoạn AB.

2.  Hãy ước lượng chiều dài hai đoạn thẳng đó. Muốn biết kết quả ước lượng có chính xác không ta phải làm như thế nào?

HS nêu ước lượng của bản thân về chiều dài của các đoạn thẳng. Có thể các HS khác nhau sẽ có các kết quả ước lượng khác nhau.

Từ đó, dẫn đến kết luận muốn biết kết quả ước lượng đó có chính xác hay không, ta cần phải thực hiện phép đo chiều dài của các đoạn thẳng.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về đơn vị đo chiều dài

-Đơn vị đo chiều dài trong hệ thống đo lường chính thức của nước ta hiện nay là metre, kí hiệu là m. 

-Các ước số và bội số thập phân của đơn vị metre ta thường gặp là kilometre (km), decimetre (dm), centimetre (cm) và milimetre (mm), …

Hoạt động 3: Tìm hiểu về dụng cụ đo chiều dài

3.Kể tên những loại thước đo chiều dài mà em biết. Tại sao người ta lại sản xuất ra nhiều loại thước khác nhau như vậy?

-Những dụng cụ đo chiều dài thông dụng: Thước dây, thước cuộn, thước mét, … 

-Người ta sản xuất ra nhiều loại thước khác nhau để thực hiện phép đo chiều dài của các vật được chính xác. 

-Dựa vào chiều dài của vật cần đo để lựa chọn thước đo phù hợp. 

-Ví dụ thước kẻ thường dùng để đo chiều dài của quyển sách, thước dây để đo chiều dài cánh cửa, thước kẹp đo đường kính của viên bi, …

Luyện tập

* Hãy cho biết GHĐ và ĐCNN của mỗi thước ở hình 4.2a. 

GHĐ của thước là 20 cm; ĐCNN của thước là 1 mm.

2.   THỰC HÀNH ĐO CHIỀU DÀI

Hoạt động 4: Lựa chọn thước đo phù hợp

4. Quan sát hình 4.3 và cho biết cách đo chiều dài trong trường hợp nào nhanh và cho kết quả chính xác hơn? Tại sao?

Cách thực hiện phép đo ở hình a) là nhanh và cho kết quả chính xác hơn so với cách đo ở hình b) vì ở hình b) giới hạn đo của thước nhỏ hơn chiều dài của bàn.

Hoạt động 5: Tìm hiểu các thao tác đúng khi đo chiều dài

5.  Quan sát hình 4.4 và cho biết cách đặt thước để đo chiều dài bút chì như thế nào là đúng?

Hình c) là đúng.

6. Quan sát hình 4.5 và cho biết cách đặt mắt để đọc chiều dài bút chì như thế nào là đúng?

Hình c) là đúng.

7. Quan sát hình 4.6 và cho biết kết quả đo chiều dài bút chì tương ứng ở các hình là bao nhiêu?

Hình a): 68 mm.

Hình b): 70 mm.

Hoạt động 6: Đo chiều dài bằng thước

8. Hãy đo chiều dài của bàn học và chiều dài của quyển sách Khoa học tự nhiên 6 của em. Sau đó hoàn thành theo mẫu bảng 4.2.

Bảng 4.2. Kết quả đo chiều dài

Luyện tập

* Hãy đo chiều dài đoạn thẳng AB và CD trong hình 4.1. Từ kết quả đo được em rút ra nhận xét gì?

–     Thực hiện phép đo và đo được chiều dài đoạn thẳng AB và CD là bằng nhau và bằng 2,2 cm. Từ đó cho thấy rằng cảm nhận bằng giác quan của chúng ta về kích thước các vật có thể sai.

*  Lấy ví dụ chứng tỏ giác quan của chúng ta có thể cảm nhận sai về kích thước các vật.

–  Khi quan sát các cột đèn đường tại một ví trí nào đó trên đường ta thấy chiều cao của các cột đèn đường khác nhau, cột gần nhất cao nhất, cột xa nhất ngắn nhất. 

-Trong thực tế, chiều cao của các cột đèn đường là như nhau. 

-Như vậy khi cảm nhận kích thước của một vật bằng giác quan thì có thể cảm nhận sai.

Vận dụng

* Hãy mô tả cách đo và tiến hành đo chiều cao của hai bạn trong lớp em.

– Mô tả cách đo: Đo lần lượt chiều cao của từng bạn theo các bước sau:

+ Bạn cần đứng thẳng.

+ Ước lượng chiều cao của bạn.

+ Chọn thước đo phù hợp (thước dây hoặc thước cuộn).

+ Đặt thước đo đúng cách: đặt đầu số 0 sát mặt đất, căng dây thẳng theo phương vuông góc với đất.

+ Đặt mắt đúng cách.

+ Đọc và ghi kết quả đo vào bảng.

– Hoàn thành bảng:

Kết quả đo chiều cao của hai bạn

 

C.  HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP

1.       HS có thể lấy ví dụ về các loại thước đo mà các em thường dùng.

2.       Đáp án A.

3.       Thực hiện ước lượng chiều dài lớp học và lựa chọn thước phù hợp.

4.       Bước đi đều và đếm số bước chân đi được từ nhà đến trường n. Đo chiều dài của một bước chân l. Khi đó khoảng cách gần đúng từ nhà đến trường là n × l.