BÀI 29: THỰC VẬT - MÔN KHOA HỌC TỰ NHIÊN 6- CHÂN TRỜI SÁNG TẠO.

 


1. Đa dạng thực vật


  • Quan sát hình 29.1, hãy kể tên một số đại diện thuộc các nhóm thực vật. Xác định đặc điểm của mỗi nhóm
  • trả lời: Đại diện nhóm thực vật: 
    • Nhóm Rêu: cây rêu tường
    • Nhóm Dương xỉ: cây dương xỉ
    • Nhóm Hạt trần: cây vạn tuế, cây thông
    • Nhóm Hạt kín: cây đào, cây xương rồng
    • Có thể phân biệt nhóm Rêu và nhóm Dương xỉ nhờ đặc điểm cấu tạo bên trong nào?
    • trả lời: Phân biệt nhóm Rêu và nhóm Dương xỉ nhờ đặc điểm bên trong đó là: có mạch dẫn hay không (rêu không có mạch dẫn, dương xỉ có hệ mạch dẫn)
    • Đặc điểm nào giúp em phân biệt Hạt trần và cây hạt kín
    • Em hãy cho biết môi trường sống của thực vật bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu sau: 

2. VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT TRONG TỰ NHIÊN
*Tìm hiểu vai trò của thực vật trong tự nhiên

4.Quan sát hình 29.2 và 29.3, em hãy nêu vai trò của thực vật trong tự nhiên.

Thực vật làm thức ăn cho nhiều loài động vật trong tự nhiên. Nếu không có thực vật, các mắt xích thức ăn phía sau không tồn tại.

Vì sao thực vật thường đứng đầu trong các chuỗi thức ăn?

Giải thích: thực vật có khả năng quang hợp, tổng hợp chất hữu cơ từ những dạng đơn giản như carbondioxide, nước trong điều kiện có năng lượng ánh sáng mặt trời).

Luyện tập

*Điều gì xảy ra với các sinh vật trong chuỗi thức ăn hình 29.2 nếu số lượng cỏ bị giảm đi đáng kể?

Số lượng cỏ giảm kéo theo số lượng châu chấu sẽ bị giảm đáng kể, dẫn đến số lượng sinh vật ở các mắt xích phía sau là ếch, rắn, … cũng bị giảm. Do thiếu thức ăn, các sinh vật sẽ đi tìm thức ăn ở nơi khác.

Tìm hiểu vai trò của thực vật với vấn đề bảo vệ môi trường

5.Quan sát hình 29.4, hãy cho biết hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí được cân bằng như thế nào? Từ đó, hãy nêu vai trò của thực vật trong điều hoà khí hậu.

Thực vật quang hợp sẽ lấy khí carbon dioxide để tổng hợp chất hữu cơ đồng thời giải phóng khí oxygen vào không khí.

Động vật và con người sử dụng khí oxygen cho hô hấp đồng thời giải phóng khí carbon dioxide vào trong khí quyển.

Quá trình lặp đi lặp lại tuần hoàn sẽ làm cân bằng hàm lượng khí oxygen và car- bon dioxide trong không khí.

Trên thực tế hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí không cân bằng. Vì cây xanh bị chặt phá nhiều, ô nhiễm môi trường không khí, hàm lượng khí thải có thể tăng, thực vật không đủ để làm sạch bầu không khí.

Kết quả: mất cân bằng hàm lượng khí oxygen và carbon dioxide trong không khí.

6.Quan sát hình 29.5, em hãy cho biết tại sao phải trồng cây gây rừng?

Giải thích: Cây có vai trò giữ đất, giữ nước. Rừng nhiều cây xanh chức năng này sẽ tăng lên. Mất rừng làm tăng nguy cơ xảy ra sạt lở, xói mòn đất, lũ lụt, hạn hán, … Do đó, chúng ta phải tích cực bảo vệ rừng, trồng cây gây rừng hàng năm.

Luyện tập

* Việc trồng nhiều cây xanh có lợi ích gì đối với vấn đề bảo vệ môi trường?

 Trồng nhiều cây xanh giúp cung cấp một lượng lớn oxy cho chúng ta thở.

Cây xanh có thể làm chậm sự bốc hơi nước, tăng độ ẩm không khí. Rễ cây có tính giữ đất, giữ nước tốt. Vì thế khi đến mùa mưa bão, cây có thể giúp giữ nước và cản trở dòng nước chảy trên bề mặt, hạn chế tốc độ của gió thổi, từ đó hạn chế tình trạng bão, lũ lụt, xói mòn đất do nước chảy mạnh.

Trồng nhiều cây xanh ở các khu dân cư giúp cho không khí trong lành hơn, làm bóng mát ngăn chặn ánh nắng mặt trời, hạn chế tác hại của các bức xạ mặt trời lên người.

Tìm hiểu vai trò của thực vật trong đời sống

8. Quan sát hình 29.7, hãy nêu vai trò của thực vật đối với đời sống con người. Đối với đời sống con người, thực vật:

−       Cung cấp lương thực, thực phẩm và cây ăn quả: bầu, su hào, sắn, …

−       Cung cấp dược liệu (làm thuốc): tía tô, cơm nguội, …

−       Cung cấp nguyên liệu chế biến cho công nghiệp: cà phê, ca cao, …

−       Cung cấp gỗ: lim, táu, sến, …

−       Cung cấp cây cảnh: tùng, vạn tuế, đa, si, …

*Nêu vai trò của một số loài thực vật ở địa phương em theo mẫu. Đáp án:

 

Tên cây       Giá trị sử dụng

          Làm lương thực     Làm thực phẩm     Làm thuốc   Lấy quả       Lấy gỗ         Làm cảnh

Cây ngô      +       +       +       –        –        –

Cây xoài     –        –        –        +       –        –

Cây đu đủ    –        +       +       +       –        –

Cây chè       –        +       –        –        –        +

Cây cau       –        –        –        +       –        –

Cây dừa      –        –        –        +       –        +

Cây mít       –        –        –        +       +       +

Cây diếp cá –        +       +       –        –        –

Cây thông   –        –        +       –        +       +

Ngoài những lợi ích trên, một số thực vật có hại đối với con người.

về một số loài thực vật có chứa độc tố hoặc chất kích thích gây nghiện.

*Tại sao nói “Rừng là lá phổi xanh” của Trái Đất?

Rừng là nơi sống của một số lượng lớn các loài thực vật, là nơi điều hoà khí hậu, điều hoà không khí, trao đổi khí cho mọi hoạt động sống và sản xuất của con người.

C.HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP

1. Đáp án C.

2.

Đặc điểm     Rêu   Dương xỉ     Hạt trần      Hạt kín

Mạch dẫn    –        +       +       +

Hạt    –        –        +       +

Hoa/ quả     –        –        –        +

3.       (1) – thân (2) – lá (3) – rễ (4) – mạch dẫn (5) – bào tử (6) – túi bào tử (7) – ngọn.

4.       a) Cây lúa è Sâu ăn lúa è Ếch è Con người

b) Thực vật cung cấp lương thực, thực phẩm cho động vật và con người.

Comments