BÀI 12: NHIÊN LIỆU VÀ AN NINH NĂNG LƯỢNG

 BÀI 12: NHIÊN LIỆU VÀ AN NINH NĂNG LƯỢNG

1.MỘT SỐ NHIÊN LIỆU THÔNG DỤNG

Nhận biết nhiên liệu xung quanh ta

1.Hãy kể tên một số nhiên liệu sử dụng trong cuộc sống mà em biết.

GV sử dụng nhóm cặp đôi hoàn thành nội dung này: củi, than, xăng, dầu, gas.

2.Ở một số hộ gia đình chăn nuôi gia súc (lợn, trâu, bò) thường làm một hầm kín để đưa toàn bộ phân chuồng xuống đó. Ở đó, phân chuồng bị phân hủy và sinh ra biogas (khí sinh học). Biogas được dẫn lên để phục vụ quá trình đun nấu. Vậy biogas có phải là nhiên liệu không? Tại sao?

 Khí biogas là một loại nhiên liệu vì nó được sử dụng để cung cấp năng lượng nhiệt, ánh sáng phục vụ con người.

2.MỘT SỐ TÍNH CHẤT VÀ ỨNG DỤNG CỦA NHIÊN LIỆU

Tìm hiểu một số tính chất và ứng dụng của nhiên liệu

3.Tìm hiểu một số nhiên liệu sử dụng trong đời sống hằng ngày, em hãy hoàn thành thông tin theo mẫu bảng 12.1.

Bảng 12.1. Một số tính chất và ứng dụng của nhiên liệu thông dụng

Nhiên liệu	Củi	Than	Xăng	Gas
Trạng thái	Rắn	Rắn	Lỏng	Khí
Khả năng cháy	Củi khô dễ cháy, nhiều khói, tương đối an toàn.	Cháy, tạo khói gây ô nhiễm môi trường do phát thải khí carbon monoxide, carbon dioxide.	Dễ cháy khi tiếp xúc với  không  khí,  có tính kích nổ, dễ gây nguy hiểm.	Rất dễ cháy, ngọn lửa không có khói.
Ứng dụng	Nhiên liệu đun nấu rẻ tiền, thông dụng, tận dụng các loại gỗ phế phẩm.	Nhiên liệu cho quá trình sản xuất điện, đốt cháy lò nung.	Nhiên liệu chạy động cơ xe máy, máy phát điện, ô tô, máy bay.	Nhiên liệu đun nấu, lò gas, bếp gas, đèn khí, bật lửa gas, …

         

3.SỬ DỤNG NHIÊN LIỆU AN TOÀN, HIỆU QUẢ

Trình bày lợi ích của việc sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả

4.Tại sao phải sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả?

-Tránh cháy nổ gây nguy hiểm đến con người và tài sản;

-Tránh lãng phí, không gây ô nhiễm môi trường;

-Làm cho nhiên liệu cháy hoàn toàn và tận dụng lượng nhiệt do quá trình cháy tạo ra.

Tìm hiểu một số biện pháp sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả

5.Tại sao phải cung cấp đủ oxygen cho quá trình cháy?

-Nếu thiếu oxygen, nhiên liệu cháy không hoàn toàn, tạo ra các sản phẩm phụ không mong muốn;

-Nếu dư oxygen, nhiên liệu cháy nhanh hết gây tốn nhiên liệu và lãng phí oxygen.

6.Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với oxygen bằng cách nào?

-Với nhiên liệu khí, lỏng: Trộn đều nhiên liệu với không khí;

-Với nhiên liệu rắn: Chẻ nhỏ củi, đập nhỏ than khi đốt cháy.

Từ hoạt động 3 và 4, GV hướng dẫn HS rút ra kết luận theo gợi ý SGK.

Vận dụng

* Trong quá trình sử dụng bếp gas, để bếp có ngọn lửa đều và xanh thì chúng ta thường làm vệ sinh mâm chia lửa, kiềng bếp và mặt bếp. Em hãy giải thích cách làm đó.

-Làm vệ sinh để cho gas tiếp xúc với oxygen trong không khí được dễ dàng, làm tăng hiệu quả quá trình cháy.

4.SỬ DỤNG NHIÊN LIỆU BẢO ĐẢM SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG – AN NINH NĂNG LƯỢNG

Tìm hiểu việc sử dụng nhiên liệu bảo đảm sự phát triển bền vững

7.Tại sao nói nhiên liệu hoá thạch thuộc loại nhiên liệu không tái tạo?

Vì nó tạo ra trong thời gian vô cùng lâu, hàng trăm triệu năm, không bổ sung được.

8.Nhiên liệu hoá thạch khi đốt cháy tạo ra sản phẩm gì? Tác hại với môi trường như thế nào?

-Tất cả những nhiên liệu hoá thạch đều chứa carbon như than đá, dầu và khí thiên nhiên.

-Khi được đốt cháy, các nguyên tử carbon kết hợp với oxygen để tạo ra carbon dioxide – khí gây hiệu ứng nhà kính, nguyên nhân làm cho nhiệt độ bầu khí quyển Trái Đất ngày càng tăng lên.

-Nếu nhiên liệu cháy không hết có thể tạo ra khí carbon monoxide làm ô nhiễm không khí.

9.Để nguồn tài nguyên nhiên liệu không bị cạn kiệt và bảo vệ môi trường, em đã quan tâm đến nguồn năng lượng thay thế nào? Nêu ưu điểm của các loại nhiên liệu này.

Một số nhiên liệu thân thiện môi trường

Nhiên liệu	Xăng E5	Biogas
Thành phần	95 % thể tích xăng khoáng, 5% cồn sinh học ethanol.	60 – 70% khí methane.
Ưu điểm	-Giảm thiểu đáng kể các loại khí thải độc hại so với xăng thông thường. -Giảm thiểu thải khí carbon dioxide gây hiệu ứng nhà kính.	Biogas tiết kiệm chi phí chi tiêu cho gia đình, giảm thiểu rác thải cho môi trường, tránh gây ô nhiễm không khí.

Luyện tập

*Em hãy kể tên các ứng dụng chính của mỗi loại nhiên liệu.

-Củi: đun nấu, sưởi ấm;

-Xăng, dầu: chạy động cơ;

-Biogas, gas: đun nấu, thắp sáng.

Vận dụng

*Trong gia đình em thường sử dụng nguồn nhiên liệu nào để đun nấu? Em hãy đề xuất biện pháp để sử dụng nhiên liệu đó một cách hiệu quả.

-Củi: phơi khô, chẻ nhỏ củi khi đun nấu, quạt gió;

-Gas: sử dụng nhỏ lửa khi thực phẩm bắt đầu chín, vệ sinh bếp gas thường xuyên.

 

HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP

1.Đáp án A.

2.a) Tăng diện tích tiếp xúc giữa củi và oxygen (trong không khí) làm cho củi dễ cháy.

b)Không khí dễ dàng chui vào các lỗ hổng của than để tăng diện tích tiếp xúc than và oxygen làm cho than dễ cháy.

c)Quạt gió (không khí) vào bếp lò để bổ sung oxygen làm cho củi, than dễ cháy.

d)Khi lò nóng rồi người ta đậy bớt cửa lò để không cho không khí vào nhiều, hạn chế cháy hết củi hoặc than, làm cho bếp giữ nóng được lâu.

3.Nhiên liệu hoá thạch (than đá, khí tự nhiên, …) có trong lòng đất là có hạn, phải mất hàng trăm triệu năm mới bổ sung được, do đó nếu khai thác liên tục nhiên liệu hoá thạch sẽ làm cạn kiệt nguồn nhiên liệu. Hơn nữa, nhiên liệu hoá thạch chứa hàm lượng lớn carbon nên khi cháy tạo ra khí carbon dioxide gây hiệu ứng nhà kính (làm Trái Đất nóng lên gây biến đổi khí hậu) và khí độc carbon monoxide ảnh hưởng đến sức khoẻ con người. Do đó cần thay thế các nhiên liệu tái tạo.